Zasięg zmiennej

Rodzaje zmiennych

Mimo że w języku C i C++ występuje wiele rodzajów zmiennych, to ze względu na tematykę tej lekcji zajmiemy się tylko jednym podziałem zmiennych. Wszystkie zmienne można podzielić na zmienne globalne i zmienne lokalne.

W dużym uproszczeniu różnica między tymi dwoma rodzajami zmiennych jest następująca: zmienne globalne są to takie zmienne, które są dostępne w całym programie i przez cały czas jego działania, natomiast zmienne lokalne są dostępne tylko w pewnej części programu, zazwyczaj tylko w pewnej chwili działania programu, a nie przez cały czas.

Zmienne globalne

Zaletą zmiennych globalnych jest to, że są one widoczne w całym programie. Nie miało to dużego znaczenia w przypadku naszych dotychczasowych programach, jednak nabierze bardzo dużego znaczenia, kiedy przedstawię Ci pojęcie funkcji w C++.

Zmienne globalne deklaruje się (i ewentualnie inicjalizuje) pomiędzy blokiem dołączonych plików nagłówkowych a funkcją main. Ponieważ są to zwykłe zmienne (mają tylko dodatkowe właściwości), to deklaracja, inicjalizacja oraz posługiwanie się tymi zmiennymi wygląda dokładnie tak samo, jak to robiliśmy w dotychczasowych programach.

Ponieważ zmienne globalne są widoczne w całym programie, zatem są również widoczne wewnątrz funkcji main. Oznacza to, że wewnątrz funkcji main (oraz wszystkich innych funkcji), możemy dokonywać wszystkich operacji jakie są tylko możliwe dla zmiennej danego typu.

                                                           

                                          Zmienna lokalna

zmienna zdefiniowana i dostępna wyłącznie w określonym bloku programu, tworzona w momencie wejścia do tego bloku oraz usuwana z pamięci w momencie wyjścia z danego bloku. Tym samym zasięg zmiennej lokalnej oraz czas jej życia pokrywają się i obejmują blok, w którym zmienna lokalna jest zdefiniowana. Zmienna lokalna ma więc określony, ograniczony zakres istnienia i dostępności. To w jakich blokach programowych można tworzyć zmienne lokalne definiuje składnia konkretnego języka programowania. Typowymi blokami, w których można w różnych językach programowania tworzyć zmienne lokalne, są moduły, podprogramy oraz w pewnych językach programowania także instrukcje blokowe (lub inne instrukcje strukturalne, np. pętla for w języku C[1][2][3] i inne). Zmienna lokalna w danym bloku przesłania zdefiniowaną zmienną globalną lub zmienną lokalną z bloku nadrzędnego o tym samym identyfikatorze. Tym samym programista nie może wprost, za pomocą danego identyfikatora, w bloku o zdefiniowanej zmiennej lokalnej, odwołać się do zmiennej zewnętrznej o tym samym identyfikatorze co zdefiniowana zmienna lokalna, choć może to zrobić za pomocą innych konstrukcji, jeżeli są dostępne w danym języku programowania, np. selekcja, wskaźniki, przemianowanie, nakładanie zmiennych lub inne.